Üriner sistem taşları, idrardaki mineral veya asit tuzlarının kristalize olmasıyla oluşur. Bu taşların bir kısmı idrar ile atılabilirken, bir kısmının çıkarılması için tıbbi bir müdahale gerekir. Üriner sistem taş hastalığı ülkemizde diğer ülkelere nazaran yüzde 15 oranında daha fazla görülür. Yine erkeklerde, kadınlara kıyasla 3 kat daha fazla rastlanır. Ülkemizde üriner sistem taş hastalığı en çok Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görülür. Sıcak havanın taş oluşumunu arttırdığı bilinir. Yaşadığımız il itibariyle riskin daha yüksek olduğu bir konumda bulunuyoruz. Bundan dolayı üriner sistem sağlığımızı korumak ve belirtileri dikkate almak ve düzenli doktor kontrolünde olmak daha fazla önem kazanıyor.

Kimler daha fazla yatkındır?

Aile geçmişinde taş hastalığı olması, bruşit, ürik asit veya ürat taşı, üriner sistemdeki enfeksiyon nedeniyle oluşan taş, taş oluşumuna yatkınlık oluşturan genetik bir durum, üreterlerde daralma, üreter ile böbreğin birleşme noktasında darlık gibi durumlarda taş oluşma ihtimali daha fazladır. Ayrıca bazı doğumsal ürolojik hastalıklarda da taş hastalığı riski artmaktadır.

Beslenme taş oluşumunda etkilidir

Alınan su miktarı olması gerekenin altına indiğinde taş oluşum riski artmaktadır. Bunun yanında protein ve karbonhidrattan zengin, tuz oranı yüksek, lifli gıdalardan fakir diyetler taş hastalığı riskini arttırmaktadır.

Taş oluşumu, genelde ağrı ile ortaya çıkar

Klinik olarak üriner sistem taşları genelde ağrıya neden olur. Taşın boyutu, şekli ve konumu gibi özellikler ağırın şiddetini ve tipini belirler. Ağrı renal kolik ve künt ağrılar olmak üzere ikiye ayrılır. Biz bunları genel olarak şiddetli ve daha az şiddetli diye ikiye ayırabiliriz. Şiddetli ağrı, böğüre (yani her iki yanınızda, kaburgaların alt kısmından kalçaya kadar uzanan alan) ya da kasığa bıçak saplanır tarzda ağrıdır. Genelde bulantı, kusma ve ateş eşlik eder. Daha az şiddetli ağrılarda ise ağrı daha hafif olur ancak devamlılık arz eder. İdrarda kan görülmesi ve enfeksiyon da bir diğer bulgudur. Bu durumlara da sıklıkla ateş eşlik eder.

Taş hastalığı, tedavisi ertelenemez bir durumdur

Tanı yöntemi olarak direkt üriner sistem grafisi ve/veya ultrason ve/veya tomografi kullanılmaktadır.

Taş hastalığında tedavi taşın boyutuna, yerine, tipine ve hastanın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Bu yüzden hastaya özel bir tedavi planı uygulanır. Taş hastalığı, ertelenemez bir şekilde doktor kontrolünü şart koşar. Düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırdığınızda bu durumun da erken fark edilmesini sağlayabilirsiniz.