Diyarbakır Özel Bower Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ünal Uluca, lösemi hakkında ebeveynlerin bilmesi gereken bilgiler verdi. Çocukluk çağı lösemisi nedir, belirtileri nelerdir? Tedavi seçenekleri nelerdir? Ebeveynler hangi belirtileri ciddiye almalıdır?

LÖSEMİ NEDİR?

Halk arasında kan kanseri olarak bilinen lösemi, kemik iliğinde bulunan ve kan hücrelerinin üretiminden sorumlu olan kök hücrelerin kanserleşerek kontrolsüz ve hızla çoğalması sonucu oluşur. 

Lösemi, akut ve kronik lösemi olarak iki ayrı gruba ayrılır. Aniden ortaya çıkan, hızlı ve agresif ilerleyen türüne Akut Lösemi; yavaş ilerleyen ve gelişimi uzun yılları bulan türüne ise Kronik Lösemi diyoruz. Çocukluk çağındaki kanser türlerinin yüzde %30-35’ini akut lösemi oluşturur. Akut lösemi hastalarında, asıl görevi enfeksiyonlara karşı savaşmak olan beyaz kan hücreleri yapılamadığından bu çocukların bağışıklık seviyesi oldukça düşük olur. Hafif enfeksiyonları dahi şiddetli geçirebilirler. Görevi kanın pıhtılaşmasını sağlayan trombosit hücreleri de üretilemediği için cilt kanamaları, sindirim sistemi kanamaları ile de karşılaşılabilir.

EBEVEYNLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN BELİRTİLER

Hastalığın geliştiği süreçte bazı şikayet ve belirtiler görülür.

• Bunların en belirgini yorgunluk, zayıflık ve solukluktur.

• Herhangi bir neden olmaksızın kilo kaybı yaşanması ciddiye alınmalıdır.

• Şişmiş lenf düğümleri, tekrarlayan enfeksiyonlar (bademcik iltihabı veya akciğer enfeksiyonu gibi) dikkate alınmalıdır.

• Uzun süren ateş, gece terlemeleri olabilir.

• Ciltte kolaylıkla morarmalar oluşabilir veya peteşi denilen küçük kırmızı noktalar görülebilir.

• Kemik, eklem veya karın ağrıları sık tekrar edebilir.

(Kanserli kan hücreleri böbrek, karaciğer ve dalak gibi organlarda birikir.)

Bu bulgular, sık görülen çocukluk çağı hastalıklarının belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Belirtileri takip edip tedavi seçeneklerine yanıt verip vermediğine göre mutlaka uzman doktor kontrolüne başvurmak gerekir.

LÖSEMİNİN NEDENLERİ NEDİR?

Löseminin kesin olarak nedeni bilinmemekle birlikte bazı viral, genetik ve çevresel etkilerden söz edilebilir. Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma, Down sendromu gibi kimi genetik hastalıklar iyi tanımlanmış nedenler olmakla beraber son dönemde çocuklarda alışkanlığa dönüşen tablet, telefon gibi cihazlara uzun süre maruz kalmak, hazır ve işlenmiş gıdalarla beslenmek, kirli hava gibi faktörler bilim insanlarınca nedenler arasında sayılıyor. Lösemi, tüm çocukluk döneminde görülebilmekle birlikte hastalığın en sık görüldüğü yaş aralığı, 2-5 yaş aralığıdır.

LÖSEMİ TEDAVİSİ, AİLE-HEKİM UYUMUNU GEREKTİREN UZUN SOLUKLU BİR MÜCADELEDİR

Lösemiye işaret eden belirtiler dikkatle izlenmeli ve mutlaka uzman bir hekimin görüşü alınmalıdır. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi, hastalığı yolun başında yakalamak tedavi şansını da yükseltmektedir.

Çocuğunuza lösemi teşhisi konmuşsa öncelikle, günümüz tıp teknolojisi ve etkin bir tedavi yöntemi ile iyileşme şansının çok yüksek olduğunu unutmayın. Lösemi tedavi edilebilen bir hastalıktır ve son yıllarda denenmiş birçok yeni yöntemle başarı oranı giderek yükselmektedir.

Ebeveynler olarak, çocuklarınıza güç verebilmek için hastalığın yenilebilir olduğunu unutmayın. Moral ve enerjinizi, uzun soluklu bir mücadeleye göre ayarlayın. Lösemi tedavisi yılları bulan bir tedavi şeklidir. Tedavinin başarı şansını arttırmak için aile-hekim uyumu çok önemlidir. Löseminin tipine göre kemoterapi uygulaması, kemik iliği nakli gibi uygulamalar ülkemizde dünya standartlarında uygulanabilmektedir.